Αρτούρ Αντούνιες Κοΐμπρα Ζίκο. Ο αποκαλούμενος ως "λευκός Πελέ"
δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις στην ποδοσφαιρική πιάτσα, καθώς
υπήρξε ένας απ'τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές του παγκόσμιου
στερεώματος. Η εξαιρετική του τεχνική κατάρτιση, οι μαγικές του
εμπνεύσεις, τα σίγουρα τελειώματα του και οι - σήμα κατατεθέν -
συστημένες εκτελέσεις φάουλ του ξεχώριζαν και τον έκαναν να λάμπει στα
ποδοσφαιρικά γήπεδα. Ο ίδιος ο "βασιλιάς" Πελέ τον "έχρισε" ως διάδοχο
του, αφού είχε δηλώσει πως "όλα αυτά τα χρόνια, αν υπήρξε ένας παίκτης που με πλησίασε πολύ, αυτός ήταν ο Ζίκο".
O Ζίκο γεννήθηκε στις 03/03/1953 στο
Κιντίνο του Ρίο ντε Τζανέϊρο. Όπως όλα τα Βραζιλιανάκια, πέρναγε τον
περισσότερο από το χρόνο του στις αλάνες παίζοντας ποδόσφαιρο και
ονειρευόταν πως μια μέρα θα γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής. Σε
ηλικία 14 ετών, το 1967 ήταν έτοιμος να ταξιδέψει στις Ηνωμένες
Πολιτείες για να δοκιμάσει την τύχη του σε ομάδες των ΗΠΑ, όπου
αγωνίζονταν ήδη τα μεγαλύτερα αδέλφια του, Αντούνιες και Εντού. Ένας
δημοσιογράφος, οικογενειακός φίλος της οικογένειας Κοΐμπρα όμως, έπεισε
τον πατέρα του Ζίκο να τον πάει στα δοκιμαστικά της Φλαμένγκο, της
οποίας ήταν οπαδός άλλωστε. Τα πράγματα πήραν το δρόμο τους : Οι
προπονητές των ακαδημιών της Φλαμένγκο έχασαν το φως τους με τον
κοντοστούπη Βραζιλιάνο που μιλούσε στη μπάλα και με συνοπτικές
διαδικασίες τον ενέταξαν στο δυναμικό τους.
Το τεχνικό τιμ της Φλαμένγκο είχε αντιληφθεί πως έχει στα χέρια του ένα ακατέργαστο διαμάντι. Δούλεψαν πολύ στην ενδυνάμωση του πιτσιρικά - άλλωστε τα τεχνικά χαρίσματα περίσσευαν - και με πολλή προπόνηση, αυστηρό διαιτολόγιο και πολύ γυμναστήριο ο Ζίκο "έχτισε" σώμα αθλητή καθώς το ύψος του (1,72) δεν βοηθούσε. Παράλληλα με το ειδικό του πρόγραμμα ο Ζίκο συμμετείχε κανονικά στις αγωνιστικές υποχρεώσεις της ομάδας των νέων : Μοίραζε και σκόραρε γκολ με το τσουβάλι και μετά από μια τετραετία (1967-1971), 116 αγώνες και 81 γκολ, ο 18χρονος πλέον Ζίκο προβιβάστηκε στην ομάδα των ανδρών της Φλαμένγκο. Στη Φλαμένγκο έμεινε για 12 χρόνια (1971-1983) και σημείωσε 123 γκολ στις 212 συμμετοχές του, ενώ κέρδισε το Copa Libertadores και το Intercontinental Cup (1981) ενώ κατέκτησε και 2 φορές το πρωτάθλημα Βραζιλίας. Τα κατορθώματα του Ζίκο τον οδήγησαν δικαιωματικά και στην βασική εντεκάδα της εθνικής Βραζιλίας.
Το τεχνικό τιμ της Φλαμένγκο είχε αντιληφθεί πως έχει στα χέρια του ένα ακατέργαστο διαμάντι. Δούλεψαν πολύ στην ενδυνάμωση του πιτσιρικά - άλλωστε τα τεχνικά χαρίσματα περίσσευαν - και με πολλή προπόνηση, αυστηρό διαιτολόγιο και πολύ γυμναστήριο ο Ζίκο "έχτισε" σώμα αθλητή καθώς το ύψος του (1,72) δεν βοηθούσε. Παράλληλα με το ειδικό του πρόγραμμα ο Ζίκο συμμετείχε κανονικά στις αγωνιστικές υποχρεώσεις της ομάδας των νέων : Μοίραζε και σκόραρε γκολ με το τσουβάλι και μετά από μια τετραετία (1967-1971), 116 αγώνες και 81 γκολ, ο 18χρονος πλέον Ζίκο προβιβάστηκε στην ομάδα των ανδρών της Φλαμένγκο. Στη Φλαμένγκο έμεινε για 12 χρόνια (1971-1983) και σημείωσε 123 γκολ στις 212 συμμετοχές του, ενώ κέρδισε το Copa Libertadores και το Intercontinental Cup (1981) ενώ κατέκτησε και 2 φορές το πρωτάθλημα Βραζιλίας. Τα κατορθώματα του Ζίκο τον οδήγησαν δικαιωματικά και στην βασική εντεκάδα της εθνικής Βραζιλίας.
Το 1983 άφησε την αγαπημένη του
Φλαμένγκο σε ηλικία 24 ετών για να ταξιδέψει στην Ευρώπη για λογαριασμό
της Ουντινέζε. Ο ανταγωνισμός στην Ιταλία ήταν μεγάλος - συν τοις άλλοις
είχε μπροστά του τη μεγάλη Γιουβέντους του Μισέλ Πλατινί αλλά και την
ανερχόμενη δύναμη, Νάπολι, του Ντιέγκο Μαραντόνα. Ο Ζίκο δεν κατάφερε να
κάνει πολλά πράγματα την πρώτη χρονιά του (20 συμμετοχές - 6 γκολ),
αλλά το 1984-1985 έκανε πράγματα και θαύματα στην Ιταλία και έβαλε 24
γκολ σε 33 συμμετοχές, οδηγώντας την Ουντινέζε στα ψηλά σκαλοπάτια της
Serie A. Το γεγονός όμως πως οι Ιταλοί έμειναν μακριά απ'τους τίτλους
αυτή τη διετία τον οδήγησε στην αποχώρηση και στην επιστροφή του εν
τέλει στην πολυαγαπημένη του Φλαμένγκο. Αντί καλωσορίσματος όμως, ο Ζίκο
είχε έναν σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο και έμεινε σχεδόν όλη τη σεζόν
εκτός. Τα πράγματα ήταν καλύτερα την επόμενη σεζόν, αφού ο Ζίκο ήταν
γερός και οδήγησε την Φλαμένγκο στον τίτλο το 1987 ενώ το 1988
"συστήθηκε" και απο κοντά στον κόσμο του Ολυμπιακού, αφού - για όσους
θυμούνται - το καλοκαίρι του 1988, ο Ολυμπιακός είχε αντιμετωπίσει την
Φλαμένγκο σε φιλικό στο ΟΑΚΑ (3-2 είχε κερδίσει ο Ολυμπιακός).
Το Δεκέμβριο του 1989 ο Ζίκο έκανε την τελευταία του επίσημη εμφάνιση στον αγώνα με τη Φλουμινένσε, σε έναν αγώνα στον οποίο διέπρεπε και αποθεώθηκε μετά τον θρίαμβο της Φλαμένγκο με 5-0. Φόρεσε για τελευταία φορά τη φανέλα της Φλαμένγκο στον αγώνα με μια "μικτή κόσμου", στην οποία συμμετείχαν ονόματα όπως οι Κέμπες, Ρουμενίνγκε, Μπράϊτνερ, Φαλκάο, Βαλντάνο το Φεβρουάριο του 1990. Ο Ζίκο με τις 731 συμμετοχές του έγινε ο δεύτερος παίκτης στην ιστορία της Φλαμένγκο σε συμμετοχές ενώ με τα 508 γκολ του είναι μακράν ο κορυφαίος σκόρερ όλων των εποχών για τη Φλαμένγκο. Με το τέλος της καριέρας του, ο Ζίκο έγινε υπουργός αθλητισμού της Βραζιλίας επί προεδρίας Φερνάντο ντε Μέλο.
Το Δεκέμβριο του 1989 ο Ζίκο έκανε την τελευταία του επίσημη εμφάνιση στον αγώνα με τη Φλουμινένσε, σε έναν αγώνα στον οποίο διέπρεπε και αποθεώθηκε μετά τον θρίαμβο της Φλαμένγκο με 5-0. Φόρεσε για τελευταία φορά τη φανέλα της Φλαμένγκο στον αγώνα με μια "μικτή κόσμου", στην οποία συμμετείχαν ονόματα όπως οι Κέμπες, Ρουμενίνγκε, Μπράϊτνερ, Φαλκάο, Βαλντάνο το Φεβρουάριο του 1990. Ο Ζίκο με τις 731 συμμετοχές του έγινε ο δεύτερος παίκτης στην ιστορία της Φλαμένγκο σε συμμετοχές ενώ με τα 508 γκολ του είναι μακράν ο κορυφαίος σκόρερ όλων των εποχών για τη Φλαμένγκο. Με το τέλος της καριέρας του, ο Ζίκο έγινε υπουργός αθλητισμού της Βραζιλίας επί προεδρίας Φερνάντο ντε Μέλο.
Το 1991 όμως, μετά από μόλις έναν χρόνο
θητείας ως υπουργός αθλητισμού, ο Ζίκο αποχώρησε από το υπουργείο για να
επανέλθει στην ενεργό δράση : Ο Βραζιλιάνος άσος αποδέχθηκε την πρόταση
της Σουμιτόμο Μέταλς της Ιαπωνίας για να βοηθήσει την ομάδα να
εξασφαλίσει τη συμμετοχή της στο νέο (επαγγελματικό) πρωτάθλημα της
Ιαπωνίας που θα ξεκινούσε το 1993. Ο Ζίκο έπαιξε με τη Σουμιτόμο την
τελευταία σεζόν πριν την έναρξη της νέας J.League και έκανε τη δουλειά
του και με το παραπάνω : 22 συμμετοχές, 21 γκολ και η Σουμιτόμο στην
J.League. Με την εκκίνηση της νέας λίγκας, η Σουμιτόμο μετονομάστηκε σε
Κασίμα Άντλερς και θεωρούταν το μεγάλο φαβορί για υποβιβασμό καθώς δεν
υπήρχε η οικονομική δυνατότητα για να συναγωνιστεί τις πιο πλούσιες
ομάδες της λίγκας. Κι όμως, με τον 40χρονο Ζίκο μπροστάρη, η Κασίμα
Άντλερς τερμάτισε 2η στην πρώτη της σεζόν και στα επόμενα χρόνια
εδραιώθηκε ως μία απ'τις παραδοσιακές δυνάμεις της J.League, κατακτώντας
μάλιστα το πρωτάθλημα το 1993. Ο Ζίκο, ο "Θεός του ποδοσφαίρου" όπως
τον αποκαλούσαν στην Ιαπωνία, κρέμασε οριστικά τα παπούτσια του σε
ηλικία 41 ετών έπειτα από 65 συμμετοχές και 46 γκολ με τη φανέλα της
Κασίμα. Ο Βραζιλιάνος άσος ένιωθε να'χει ακόμα δυνάμεις και ασχολήθηκε
με το beach soccer για να επιστρέψει στην Κασίμα έναν χρόνο αργότερα
(1995) ως τεχνικός σύμβουλος, ενώ μοίραζε το χρόνο του ανάμεσα σε
Ιαπωνία και Βραζιλία : Στην πατρίδα του πλην του beach soccer είχε πλέον
και το Zico Football Center, μια ποδοσφαιρική ακαδημία στο Ρίο ντε
Τζανέϊρο. Ο Ζίκο λατρεύτηκε σαν Θεός, πραγματικά, στην Κασίμα - μάλιστα
μια προτομή προς τιμήν του κοσμεί το στάδιο της Κασίμα.
Ο Ζίκο σε εθνικό επίπεδο είχε 72 συμμετοχές και 52 γκολ ενώ ήταν βασικό στέλεχος των ομάδων που συμμετείχαν στο Παγκόσμιο κύπελλο του 1978, του 1982 και του 1986. Αν και η Βραζιλία είχε εξαιρετικό υλικό - ειδικά αυτή του 1982 θεωρείτο πως ήταν η πληρέστερη ίσως Βραζιλία της μετά Πελέ εποχής - δεν κατόρθωσε να κερδίσει κάποιον τίτλο. Ο ίδιος κατέκτησε τον τίτλο του "παίκτη της χρονιάς" το 1983. Το παλμαρέ του ως παίκτης περιλαμβάνει μια πλειάδα ατομικών διακρίσεων. Οι τίτλοι του σε ομαδικό επίπεδο :
Ο Ζίκο σε εθνικό επίπεδο είχε 72 συμμετοχές και 52 γκολ ενώ ήταν βασικό στέλεχος των ομάδων που συμμετείχαν στο Παγκόσμιο κύπελλο του 1978, του 1982 και του 1986. Αν και η Βραζιλία είχε εξαιρετικό υλικό - ειδικά αυτή του 1982 θεωρείτο πως ήταν η πληρέστερη ίσως Βραζιλία της μετά Πελέ εποχής - δεν κατόρθωσε να κερδίσει κάποιον τίτλο. Ο ίδιος κατέκτησε τον τίτλο του "παίκτη της χρονιάς" το 1983. Το παλμαρέ του ως παίκτης περιλαμβάνει μια πλειάδα ατομικών διακρίσεων. Οι τίτλοι του σε ομαδικό επίπεδο :
Πρωτάθλημα Ρίο : 1972, 1974, 1978, 1979, 1981, 1986
Πρωτάθλημα Βραζιλίας : 1980, 1982, 1983, 1987
Copa Libertadores : 1981
Intercontinental Cup : 1981
Πρωτάθλημα Ιαπωνίας : 1993
Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Beach Soccer : 1995, 1996
Αμερικανικό Κύπελλο Beach Soccer : 1995, 1996
Πρωτάθλημα Βραζιλίας : 1980, 1982, 1983, 1987
Copa Libertadores : 1981
Intercontinental Cup : 1981
Πρωτάθλημα Ιαπωνίας : 1993
Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Beach Soccer : 1995, 1996
Αμερικανικό Κύπελλο Beach Soccer : 1995, 1996
Το 1998 ο Ζίκο ανέλαβε χρέη τεχνικού
διευθυντή στην εθνική Βραζιλίας για το παγκόσμιο κύπελλο του 1998, θέση
την οποία εγκατέλειψε με το πέρας του Μουντιάλ. Το 2002 ο Βραζιλιάνος
που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στην Ιαπωνία, δέχθηκε πρόταση απ'την
ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Ιαπωνίας να αναλάβει την τεχνική ηγεσία της
ομάδας. Ο Ζίκο έκανε αποδεκτή την πρόταση και σε αντίθεση με τον
προκάτοχο του, Φιλίπ Τρουσιέ, επέβαλλε ένα πιο ελεύθερο στυλ στο
παιχνίδι της ομάδας, ενώ και τα ΜΜΕ τον αντιμετώπιζαν με σεβασμό. Το
ξεκίνημα του δεν ήταν το ιδανικό και περιελάμβανε πολλά... παρατράγουδα :
Μεθυσμένοι παίκτες, βαριές ήττες, ο κόσμος να ζητάει την απόλυση του. Ο
Ζίκο δεν πτοήθηκε και οδήγησε την Ιαπωνία στην κατάκτηση του Ασιατικού
κυπέλλου το 2004 έχοντας στη σύνθεση του μόνο έναν ποδοσφαιριστή που
αγωνιζόταν στην Ευρώπη (Νακαμούρα). Η επιτυχία συνεχίστηκε με την
εξασφάλιση της πρόκρισης στην τελική φάση του Παγκοσμίου κυπέλλου του
2006 με μόλις μια ήττα παθητικό. Στο Παγκόσμιο κύπελλο η Ιαπωνία ναι μεν
έπαιξε καλά, αλλά έκανε δύο ήττες (από Αυστραλία και Βραζιλία) και μια
ισοπαλία (με την Κροατία) σκοράροντας δύο φορές, δεχόμενη εφτά γκολ. Με
το πέρας της διοργάνωσης ο Ζίκο παραιτήθηκε.
Ο Βραζιλιάνος δεν έμεινε χωρίς δουλειά
για πολύ. Τον Ιούλιο του 2006 υπέγραψε για δύο χρόνια στην Φενέρμπαχτσέ
και κατέκτησε το πρωτάθλημα τη σεζόν 2006-2007. Το 2007-2008 κατέκτησε
το Super Cup Τουρκίας ενώ οδήγησε την Φενέρ για πρώτη φορά στην ιστορία
της στους "8" του Champions League, αποκλείοντας μάλιστα την Σεβίλλη,
που την διετία 2006-2008 έκανε πράγματα και θαύματα στα γήπεδα. Ο Ζίκο
απέκτησε το παρατσούκλι "βασιλιάς Αρθούρος" απ'τους οπαδούς της Φενέρ,
αλλά ο ίδιος θεώρησε πως ο κύκλος του στην Φενέρ έκλεισε και ανακοίνωσε
πως δεν προτίθεται να ανανεώσει το συμβόλαιο του. Είχε εκφράσει το
ενδιαφέρον του να αναλάβει την τεχνική ηγεσία της Νιουκάστλ (όπως και ο
προκάτοχος του στον Ολυμπιακό, Τιμούρ Κετσπάγια) χωρίς όμως επιτυχία. Ο
Ζίκο "ξέπεσε" στο Ουζμπεκιστάν και δη στην Μπουνιοντκόρ του γνωστού μας
Ριβάλντο, την οποία οδήγησε στο νταμπλ. Το ξεκίνημα του 2009 τον βρήκε
στην Ρωσία και τον πάγκο της ΤΣΣΚΑ Μόσχας, με την οποία κατέκτησε το
κύπελλο και το Super Cup Ρωσίας. Στο πρωτάθλημα όμως τα πράγματα δεν
πήγαιναν καθόλου καλά, η ΤΣΣΚΑ ήταν απογοητευτική και ως αποτέλεσμα,
στις 10/09/2009 ο Ζίκο απολύθηκε από την τεχνική ηγεσία της ομάδας.
Σχεδόν μια εβδομάδα αργότερα, με τον Ολυμπιακό να έχει μείνει χωρίς προπονητή μετά την απόλυση του Τιμούρ Κετσπάγια ο Ζίκο συμφώνησε με τον Σωκράτη Κόκκαλη να αναλάβει την ομάδα και στις 15/09/2009 βρέθηκε στον Πειραιά, όπου παρακολούθησε τον νικηφόρο αγώνα του Ολυμπιακού επί της ΑΖ Άλκμααρ (1-0) στο Στάδιο Καραϊσκάκη. Ο στόχος του, να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα των αποδυτηρίων που δημιούργησε η κόντρα παικτών - Κετσπάγια και να επαναφέρει στην ομάδα και πάλι τον επιθετικογενή της χαρακτήρα. Η φιλοσοφία του Ζίκο είναι απλή : "Δεν θα σταματήσω ποτέ να επιθυμώ καλό ποδόσφαιρο. Υπάρχουν πολλές αμυντικές ομάδες με πόδοσφαιριστές που προτιμούν να αλλάζουν συνεχώς πάσες στις γραμμές. Προτιμώ παίκτες που διασκεδάζουν με το θέαμα και επιτίθενται. Ποτέ δεν θα έκανα με την ιδιότητα του προπονητή αυτά που μισούσα ως παίκτης. Για μένα ο διάλογος είναι απαραίτητος στο ποδόσφαιρο όσο και στη ζωή. Μου αρέσει να κουβεντιάζω με τους παίκτες και δεν αποκλείω τίποτα. Πάντα τους δίνω την ευκαιρία να ακούω τις απόψεις τους. Δεν θέλω να με ακούνε και να εκτελούν αυστηρά τις εντολές μου. Θέλω να έχουν απόλυτη ευκαιρία, να παίρνουν αποφάσεις μέσα στο γήπεδο, τούτη είναι η φιλοσοφία μου".
Οι "οπαδοί" του λένε πως είναι εύστροφος, εξπέρ στην ψυχολογική προετοιμασία των παικτών και "μάστορας" (αυτό έλειπε) στην προπόνηση και τη βελτίωση της τεχνικής. Οι "αντιφρονούντες" του καταλογίζουν εμμονή με το 4-3-3 το οποίο λένε πως δεν αλλάζει με τίποτα, αλλά και μεγάλη αδυναμία στον τομέα "εκγύμναση ομάδας", τονίζοντας πως αυτός ήταν και ο λόγος που απολύθηκε απ'την ΤΣΣΚΑ - η ομάδα έδειχνε ψόφια. Αυτό βέβαια είναι σχετικό, γιατί την διετία 2006-2008, η Φενέρ π.χ. κάθε άλλο παρά ψόφια έδειχνε. Απομένει να αποδειχθεί αν η μεγάλη αυτή προσωπικότητα του ποδοσφαίρου είναι ένας προπονητής ικανός να οδηγήσει τον Ολυμπιακό εκεί που πρέπει : Στους τίτλους...
Ο Ζίκο ξεκίνησε εντυπωσιακά στον πάγκο του Ολυμπιακού. Η "αύρα" του έσπρωξε την ομάδα στην σπουδαία εκτός έδρας νίκη στην Τούμπα (με τον Μπάντοβιτς να είναι πάντως, στον πάγκο) ενώ στο παρθενικό του ματς στον πάγκο της ομάδας, ο Ολυμπιακός επικράτησε της ΑΕΚ με 1-2 στον εξ'αναβολής αγώνα της πρώτης αγωνιστικής σκορπίζοντας τον ενθουσιασμό στον κόσμο για τις δύο "κολλητές" εκτός έδρας νίκες και μάλιστα σε ντέρμπι. Ο Ολυμπιακός έκανε 6 νίκες στους πρώτους 7 αγώνες του Ζίκο στον πάγκο της ομάδας, αλλά η ήττα από την Άρσεναλ στο Emirates αντιμετωπίστηκε ώς ήττα "εντός" προγράμματος, ενώ η σπουδαία νίκη στο Καραϊσκάκη επί της Σταντάρντ Λιέγης διατηρούσε το ηθικό υψηλό.
Κάπου εκεί όμως τελείωσε η περίοδος ευδαιμονίας και άρχισαν τα στραβοπατήματα. Στραβοπατήματα που στην πορεία του πρωταθλήματος αποδείχθηκαν οδυνηρές γκέλες. Στις 27/10/2009 ο Ολυμπιακός αποκλείστηκε από τον Πανσερραϊκό αφού ηττήθηκε με 3-1 στις Σέρρες πραγματοποιώντας τραγική εμφάνιση, χωρίς να αποτελεί δικαιολογία το οτι έπαιζε με πολλούς αναπληρωματικούς. Ο αποκλεισμός από ομάδα Β' Εθνικής στο ξεκίνημα μάλιστα της διοργάνωσης έφερε αναταραχή στην ομάδα και άρχισαν να βγαίνουν προς τα έξω μουρμούρες αναφορικά με τις τακτικές του Ζίκο. Ο Βραζιλιάνος είχε φέρει στην ομάδα έναν συμπατριώτη του γυμναστή, "ειδικό στην φυσική κατάσταση", τον Μοράσι Σαντάνα ο οποίος αφού εξήγγειλε "μίνι προετοιμασία" δήλωσε πως "σε ένα μήνα η ομάδα θα είναι αγνώριστη". Ο Σαντάνα έκανε πράξη τη δήλωση του καθώς όσο περνούσε ο καιρός η ομάδα γινόταν όντως αγνώριστη : Τραυματισμοί, ντεφορμάρισμα, απειθαρχία. Ο Ζίκο συνιστούσε ψυχραιμία και δήλωνε πως η ομάδα θέλει τέσσερις μεταγραφές για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα, δήλωση που προκάλεσε πανικό στη διοίκηση.
Στα αγωνιστικά πάντως τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά. Στην επόμενη εξάδα αγώνων ο Ολυμπιακός έκανε μόλις μία νίκη (με Ατρόμητο), ενώ είχε 2 ήττες (από Πανσερραϊκό και Σταντάρντ Λιέγης) και 3 ισοπαλίες (με Ηρακλή, ΠΑΣ Γιάννινα και Άλκμααρ) και πήγαινε με γκρίνια, ελλείψεις και πεσμένο ηθικό στην "μετωπική" με τον Παναθηναϊκό στο στάδιο Καραϊσκάκη. Το επιβλητικό 2-0 με τα δύο γκολ του Κώστα Μήτρογλου και η πρώτη θέση στο πρωτάθλημα κουκούλωσε τα προβλήματα και όλοι προσδοκούσαν σε καλύτερες ημέρες και την κατάκτηση του 6ου σερί τίτλου. Με το ηθικό στα ύψη ο Ολυμπιακός θα "καθαρίσει" την Ξάνθη και τον Πανθρακικό, ενώ θα "σφραγίσει" και την πρόκριση στους "16" του Champions League με μια νίκη επί της Άρσεναλ με 1-0, πριν ταξιδέψει στη Θεσσαλονίκη για να αντιμετωπίσει τον Άρη στα πλαίσια της τελευταίας αγωνιστικής του πρώτου γύρου. Και από τις 20/12/2009 άρχισαν τα γεγονότα...
Ο Ολυμπιακός έχασε με κάτω τα χέρια από τον Άρη με 1-0 και έχασε την πρωτιά, σε μια βραδιά που ο Βραζιλιάνος προπονητής έδωσε ρέστα ξεθάβοντας τον Ντιντιέ Ντομί και βάζοντας τον βασικό αμυντικό χαφ. Ο Ζίκο έδωσε ένα... προκλητικό 9ήμερο ρεπό στην ομάδα, αφού και ο ίδιος ήθελε να μεταβεί στην πατρίδα του για να παρευρεθεί στα αποκαλυπτήρια αγάλματος προς τιμήν του και να συμμετάσχει σε φιλικό αγώνα, όλα αυτά με τον Ολυμπιακό να έχει να δώσει ντέρμπι αμέσως μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων στο Καραϊσκάκη με την ΑΕΚ. Όσα ακολούθησαν με την επιστροφή της ομάδας θα γραφτούν στην ιστορία, με τον Ολυμπιακό να χάνει εντός έδρας από την ΑΕΚ με 1-2, τον Ζίκο να δηλώνει οτι ο Ντουντού αν και τραυματίας πήγε και έπαιξε σε φιλικό στη Βραζιλία και επιδείνωσε το τραύμα του (!) και να λέει πως "δεν χάθηκε και τίποτα με αυτή την ήττα". Το κλίμα είχε βαρύνει επικίνδυνα για τον Βραζιλιάνο ο οποίος έδειχνε να είναι πραγματικά στον κόσμο του, ενώ οι παίκτες του, ο φίλα προσκείμενος και μη τύπος και οι οπαδοί τον περνούσαν πριονοκορδέλα για τις παλαβομάρες του, ενώ το περιβάλλον του "γκρίνιαζε" διακριτικά για τις μεταγραφικές του εισηγήσεις που πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Υπήρξαν και κάποια τραβηγμένα δημοσιεύματα που είχαν σκοπό να δαιμονοποιήσουν τον Ζίκο, όπως εκείνο που "αποκάλυπτε" πως χάλασαν οι διαπραγματεύσεις με τον αστέρα της Μαρσέϊγ, Χατέμ Μπεν Αρφά, γιατί είχε έρθει λέει ο μάνατζερ του, χτύπησαν την πόρτα του γραφείου του Ζίκο και αυτός βγήκε με το... σώβρακο.
Ήταν ηλίου φαεινότερο πως ο Ζίκο περίμενε την απόλυση του και όλοι απορούσαν γιατί ο Σωκράτης Κόκκαλης δεν προχωρούσε στην αντικατάσταση του, αφού σύμφωνα με τις λεπτομέρειες της αρχικής συμφωνίας δεν προβλεπόταν αποζημίωση σε περίπτωση απόλυσης του Βραζιλιάνου. Ξαφνικά λοιπόν προέκυψε μια αποζημίωση που άγγιζε το 1.000.000 ευρώ και έγινε ξεκάθαρο σε όλους οτι ο μεν Ζίκο περίμενε την αποζημίωση και πούλαγε τρέλα, ο δε Κόκκαλης περίμενε να... ενδώσει στις πιέσεις ο Ζίκο και να παραιτηθεί από μόνος του. Το νικηφόρο 2-1 με τη Λάρισα στο Καραϊσκάκη ήταν διαδήλωση κατά του Ζίκο αλλά και του Κόκκαλη, με τον κόσμο να μην αντέχει να βλέπει την ομάδα να σέρνεται, αλλά καμμία απ'τις δύο πλευρές δεν έκανε την κίνηση της - ο Κόκκαλης έλειπε άλλωστε στην Αμερική. Τελικά η νέα γκέλα με 0-0 στην Καβάλα ώθησε τη διοίκηση να απολύσει τον Ζίκο λέγοντας "δεν του δίνουμε φράγκο" και τον Βραζιλιάνο να λέει "no problem, θα πάω στην UEFA", να αποχωρεί από την ομάδα και να αφήνει πίσω του συντρίμμια. Ο Ζίκο και το επιτελείο του καλοπληρώθηκαν και δεν βελτίωσαν σε κανέναν τομέα την ομάδα : Για πολλοστή φορά αποδείχθηκε οτι ένας μεγάλος ποδοσφαιριστής του παρελθόντος πολλές φορές γίνεται κακός προπονητής, αλλά ο Βραζιλιάνος σίγουρα θα έχει να θυμάται πως έκανε τις πιο καλοπληρωμένες διακοπές της ζωής του...
Σχεδόν μια εβδομάδα αργότερα, με τον Ολυμπιακό να έχει μείνει χωρίς προπονητή μετά την απόλυση του Τιμούρ Κετσπάγια ο Ζίκο συμφώνησε με τον Σωκράτη Κόκκαλη να αναλάβει την ομάδα και στις 15/09/2009 βρέθηκε στον Πειραιά, όπου παρακολούθησε τον νικηφόρο αγώνα του Ολυμπιακού επί της ΑΖ Άλκμααρ (1-0) στο Στάδιο Καραϊσκάκη. Ο στόχος του, να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα των αποδυτηρίων που δημιούργησε η κόντρα παικτών - Κετσπάγια και να επαναφέρει στην ομάδα και πάλι τον επιθετικογενή της χαρακτήρα. Η φιλοσοφία του Ζίκο είναι απλή : "Δεν θα σταματήσω ποτέ να επιθυμώ καλό ποδόσφαιρο. Υπάρχουν πολλές αμυντικές ομάδες με πόδοσφαιριστές που προτιμούν να αλλάζουν συνεχώς πάσες στις γραμμές. Προτιμώ παίκτες που διασκεδάζουν με το θέαμα και επιτίθενται. Ποτέ δεν θα έκανα με την ιδιότητα του προπονητή αυτά που μισούσα ως παίκτης. Για μένα ο διάλογος είναι απαραίτητος στο ποδόσφαιρο όσο και στη ζωή. Μου αρέσει να κουβεντιάζω με τους παίκτες και δεν αποκλείω τίποτα. Πάντα τους δίνω την ευκαιρία να ακούω τις απόψεις τους. Δεν θέλω να με ακούνε και να εκτελούν αυστηρά τις εντολές μου. Θέλω να έχουν απόλυτη ευκαιρία, να παίρνουν αποφάσεις μέσα στο γήπεδο, τούτη είναι η φιλοσοφία μου".
Οι "οπαδοί" του λένε πως είναι εύστροφος, εξπέρ στην ψυχολογική προετοιμασία των παικτών και "μάστορας" (αυτό έλειπε) στην προπόνηση και τη βελτίωση της τεχνικής. Οι "αντιφρονούντες" του καταλογίζουν εμμονή με το 4-3-3 το οποίο λένε πως δεν αλλάζει με τίποτα, αλλά και μεγάλη αδυναμία στον τομέα "εκγύμναση ομάδας", τονίζοντας πως αυτός ήταν και ο λόγος που απολύθηκε απ'την ΤΣΣΚΑ - η ομάδα έδειχνε ψόφια. Αυτό βέβαια είναι σχετικό, γιατί την διετία 2006-2008, η Φενέρ π.χ. κάθε άλλο παρά ψόφια έδειχνε. Απομένει να αποδειχθεί αν η μεγάλη αυτή προσωπικότητα του ποδοσφαίρου είναι ένας προπονητής ικανός να οδηγήσει τον Ολυμπιακό εκεί που πρέπει : Στους τίτλους...
Ο Ζίκο ξεκίνησε εντυπωσιακά στον πάγκο του Ολυμπιακού. Η "αύρα" του έσπρωξε την ομάδα στην σπουδαία εκτός έδρας νίκη στην Τούμπα (με τον Μπάντοβιτς να είναι πάντως, στον πάγκο) ενώ στο παρθενικό του ματς στον πάγκο της ομάδας, ο Ολυμπιακός επικράτησε της ΑΕΚ με 1-2 στον εξ'αναβολής αγώνα της πρώτης αγωνιστικής σκορπίζοντας τον ενθουσιασμό στον κόσμο για τις δύο "κολλητές" εκτός έδρας νίκες και μάλιστα σε ντέρμπι. Ο Ολυμπιακός έκανε 6 νίκες στους πρώτους 7 αγώνες του Ζίκο στον πάγκο της ομάδας, αλλά η ήττα από την Άρσεναλ στο Emirates αντιμετωπίστηκε ώς ήττα "εντός" προγράμματος, ενώ η σπουδαία νίκη στο Καραϊσκάκη επί της Σταντάρντ Λιέγης διατηρούσε το ηθικό υψηλό.
Κάπου εκεί όμως τελείωσε η περίοδος ευδαιμονίας και άρχισαν τα στραβοπατήματα. Στραβοπατήματα που στην πορεία του πρωταθλήματος αποδείχθηκαν οδυνηρές γκέλες. Στις 27/10/2009 ο Ολυμπιακός αποκλείστηκε από τον Πανσερραϊκό αφού ηττήθηκε με 3-1 στις Σέρρες πραγματοποιώντας τραγική εμφάνιση, χωρίς να αποτελεί δικαιολογία το οτι έπαιζε με πολλούς αναπληρωματικούς. Ο αποκλεισμός από ομάδα Β' Εθνικής στο ξεκίνημα μάλιστα της διοργάνωσης έφερε αναταραχή στην ομάδα και άρχισαν να βγαίνουν προς τα έξω μουρμούρες αναφορικά με τις τακτικές του Ζίκο. Ο Βραζιλιάνος είχε φέρει στην ομάδα έναν συμπατριώτη του γυμναστή, "ειδικό στην φυσική κατάσταση", τον Μοράσι Σαντάνα ο οποίος αφού εξήγγειλε "μίνι προετοιμασία" δήλωσε πως "σε ένα μήνα η ομάδα θα είναι αγνώριστη". Ο Σαντάνα έκανε πράξη τη δήλωση του καθώς όσο περνούσε ο καιρός η ομάδα γινόταν όντως αγνώριστη : Τραυματισμοί, ντεφορμάρισμα, απειθαρχία. Ο Ζίκο συνιστούσε ψυχραιμία και δήλωνε πως η ομάδα θέλει τέσσερις μεταγραφές για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα, δήλωση που προκάλεσε πανικό στη διοίκηση.
Στα αγωνιστικά πάντως τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά. Στην επόμενη εξάδα αγώνων ο Ολυμπιακός έκανε μόλις μία νίκη (με Ατρόμητο), ενώ είχε 2 ήττες (από Πανσερραϊκό και Σταντάρντ Λιέγης) και 3 ισοπαλίες (με Ηρακλή, ΠΑΣ Γιάννινα και Άλκμααρ) και πήγαινε με γκρίνια, ελλείψεις και πεσμένο ηθικό στην "μετωπική" με τον Παναθηναϊκό στο στάδιο Καραϊσκάκη. Το επιβλητικό 2-0 με τα δύο γκολ του Κώστα Μήτρογλου και η πρώτη θέση στο πρωτάθλημα κουκούλωσε τα προβλήματα και όλοι προσδοκούσαν σε καλύτερες ημέρες και την κατάκτηση του 6ου σερί τίτλου. Με το ηθικό στα ύψη ο Ολυμπιακός θα "καθαρίσει" την Ξάνθη και τον Πανθρακικό, ενώ θα "σφραγίσει" και την πρόκριση στους "16" του Champions League με μια νίκη επί της Άρσεναλ με 1-0, πριν ταξιδέψει στη Θεσσαλονίκη για να αντιμετωπίσει τον Άρη στα πλαίσια της τελευταίας αγωνιστικής του πρώτου γύρου. Και από τις 20/12/2009 άρχισαν τα γεγονότα...
Ο Ολυμπιακός έχασε με κάτω τα χέρια από τον Άρη με 1-0 και έχασε την πρωτιά, σε μια βραδιά που ο Βραζιλιάνος προπονητής έδωσε ρέστα ξεθάβοντας τον Ντιντιέ Ντομί και βάζοντας τον βασικό αμυντικό χαφ. Ο Ζίκο έδωσε ένα... προκλητικό 9ήμερο ρεπό στην ομάδα, αφού και ο ίδιος ήθελε να μεταβεί στην πατρίδα του για να παρευρεθεί στα αποκαλυπτήρια αγάλματος προς τιμήν του και να συμμετάσχει σε φιλικό αγώνα, όλα αυτά με τον Ολυμπιακό να έχει να δώσει ντέρμπι αμέσως μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων στο Καραϊσκάκη με την ΑΕΚ. Όσα ακολούθησαν με την επιστροφή της ομάδας θα γραφτούν στην ιστορία, με τον Ολυμπιακό να χάνει εντός έδρας από την ΑΕΚ με 1-2, τον Ζίκο να δηλώνει οτι ο Ντουντού αν και τραυματίας πήγε και έπαιξε σε φιλικό στη Βραζιλία και επιδείνωσε το τραύμα του (!) και να λέει πως "δεν χάθηκε και τίποτα με αυτή την ήττα". Το κλίμα είχε βαρύνει επικίνδυνα για τον Βραζιλιάνο ο οποίος έδειχνε να είναι πραγματικά στον κόσμο του, ενώ οι παίκτες του, ο φίλα προσκείμενος και μη τύπος και οι οπαδοί τον περνούσαν πριονοκορδέλα για τις παλαβομάρες του, ενώ το περιβάλλον του "γκρίνιαζε" διακριτικά για τις μεταγραφικές του εισηγήσεις που πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Υπήρξαν και κάποια τραβηγμένα δημοσιεύματα που είχαν σκοπό να δαιμονοποιήσουν τον Ζίκο, όπως εκείνο που "αποκάλυπτε" πως χάλασαν οι διαπραγματεύσεις με τον αστέρα της Μαρσέϊγ, Χατέμ Μπεν Αρφά, γιατί είχε έρθει λέει ο μάνατζερ του, χτύπησαν την πόρτα του γραφείου του Ζίκο και αυτός βγήκε με το... σώβρακο.
Ήταν ηλίου φαεινότερο πως ο Ζίκο περίμενε την απόλυση του και όλοι απορούσαν γιατί ο Σωκράτης Κόκκαλης δεν προχωρούσε στην αντικατάσταση του, αφού σύμφωνα με τις λεπτομέρειες της αρχικής συμφωνίας δεν προβλεπόταν αποζημίωση σε περίπτωση απόλυσης του Βραζιλιάνου. Ξαφνικά λοιπόν προέκυψε μια αποζημίωση που άγγιζε το 1.000.000 ευρώ και έγινε ξεκάθαρο σε όλους οτι ο μεν Ζίκο περίμενε την αποζημίωση και πούλαγε τρέλα, ο δε Κόκκαλης περίμενε να... ενδώσει στις πιέσεις ο Ζίκο και να παραιτηθεί από μόνος του. Το νικηφόρο 2-1 με τη Λάρισα στο Καραϊσκάκη ήταν διαδήλωση κατά του Ζίκο αλλά και του Κόκκαλη, με τον κόσμο να μην αντέχει να βλέπει την ομάδα να σέρνεται, αλλά καμμία απ'τις δύο πλευρές δεν έκανε την κίνηση της - ο Κόκκαλης έλειπε άλλωστε στην Αμερική. Τελικά η νέα γκέλα με 0-0 στην Καβάλα ώθησε τη διοίκηση να απολύσει τον Ζίκο λέγοντας "δεν του δίνουμε φράγκο" και τον Βραζιλιάνο να λέει "no problem, θα πάω στην UEFA", να αποχωρεί από την ομάδα και να αφήνει πίσω του συντρίμμια. Ο Ζίκο και το επιτελείο του καλοπληρώθηκαν και δεν βελτίωσαν σε κανέναν τομέα την ομάδα : Για πολλοστή φορά αποδείχθηκε οτι ένας μεγάλος ποδοσφαιριστής του παρελθόντος πολλές φορές γίνεται κακός προπονητής, αλλά ο Βραζιλιάνος σίγουρα θα έχει να θυμάται πως έκανε τις πιο καλοπληρωμένες διακοπές της ζωής του...
